برای درک بهتر جمله مذکور بهتر است ابتدا به مفهوم جزء به جزء و سپس به استنباط کلی از آن بپردازیم.به راستی سلامت یعنی چه؟
آنچه که امروزه اکثر متخصصان حوزه سلامت و علوم انسانی بر سر آن توافق نظر دارند این است که سلامت به معنی داشتن سلامت کامل فیزیکی، فکری و اجتماعی است.
و قطعا مقصود از "همه" کلیه نفرات انسانی در سراسر جهان است.
حال باز میگردیم به جمله.
شاید بتوان اینگونه گفت:
ما به دنبال راهکارهایی هستیم که بتوان آنرا برای همه مردمان یا لااقل بیشتر افراد انسانی در سراسر دنیا پیش گرفت تا همگان بتوانند از یک سلامت نسبی فیزیکی و روانی برخوردار باشند و توانایی سازگاری با محیط و اجتماع خود را افزایش دهند و اگر مردمان در پیروی از این راهکارها همکاری جهانی داشته باشند میتوان امید داشت که سطح سلامت جهانی ارتقاء خواهد یافت و سالانه هزینه‌ای عظیم چه بلحاظ مالی و زمانی و روانی صرف سلامت اعم از سلامت روان و فیزیک و انواع بیماریها در کشورها نخواهد شد و این هزینه در مسیری مطلوبتر مورد استفاده خواهد شد.
قطعا در این مسیر رسیدن به قطعیت میسر نخواهد بود ولی دسترسی به حد نهایی کمال مطلوب است.
با این تعاریف اولین و معقول‌ترین راه پیشگیری از بیماری است.
ما بوضوح واقف هستیم که خدمات سلامت در سراسر دنیا در طیفی از کمترین خدمات تا بیشترین خدمات نسبی گسترده است. ولی در اینجا به چند راهکاری اشاره خواهیم کرد که تقریبا برای همگان قابل اجرا و دسترسی باشد.
با وجود اینکه ژنتیک، عوامل فرهنگی، عوامل اجتماعی/اقتصادی، محیطی و سیاسی بر سلامت تاثیر بسزایی دارد ولی میتوان با کمک از شیوه‌های زیر هدف بحث شده در ابتدای متن را دنبال کرد.
۱. بالا بردن سطح آگاهی جهانی در مورد نوع و چگونگی و زمانبندی تغذیه مفید و سودمند جهت پیشگیری از انواع بیماری مخصوصا بیماریهای مزمن.
۲. آگاهی دادن از عواقب ناشی از انواع بیماریهای جسمی و روانی و هزینه‌های تحمیل کننده به خانواده‌ها و جامعه.
۳. آموزش فرزندپروری و چگونگی ایجاد دلبستگی ایمن در نوزادی و کودکی جهت پیشگیری از آسیب‌های روانی در بزرگسالی.
۴. آموزش نوع فعالیت و تغذیه در دوران بارداری جهت پیشگیری از انواع بیماریها پس از زایمان هم برای مادر و هم نوزاد.
۵. آموزش میزان و چگونگی حمایت باندازه کافی و متعادل از کودک جهت مستقل شدن و عدم وابستگی در آینده.
۶.تغییر و آموزش به نظام آموزش و پرورش جهت جلوگیری از آسیب‌های احتمالی که منشاء در دوران تحصیل و شیوه برخورد مسولین مدارس دارد. مثل تغییر نگرش نسبت به دانش‌آموز درون‌گرا.
۷. آموزش روابط مطلوب میان‌فردی و میان فرد و اجتماع و چگونگی حل تعارضات درونی.
۸. آموزش مهارتهای زندگی و حل مساله در همه سطوح و سنین و جنسیتهای جامعه.
۹. بالا بردن سطح آگاهی جمعی در مورد ورزش کردن و فواید آن و مضرات ناشی از عدم تحرک و رساندن ادراک افراد به این امر که ورزش و تحرک لزوما امکانات ویژه‌ای نیاز ندارد مثل پیاده‌روی ولی بسیار موثر واقع می‌شود مثل تحقیقاتی که نشان می‌دهد حتی با یکبار ورزش کردن مقدار قابل ملاحظه‌ای از احساس افسردگی افراد کاسته شده است.(از بدو کودکی تا سالمندی)
۱۰. تغییر نگرش نسبت به زیبایی و تناسب اندام و رسیدن با الگوی سلامت تناسب اندام (نه بیش از حد کاهش وزن و نه اضافه وزن)
۱۱. آموزش تغییر افکار و نگرش نسبت به مشکلات موجود و چگونگی کنارآمدن و پذیرفتن موضوع.
۱۲. آموزش چگونگی تغییر رفتار که شامل:
_ایجاد قصد و انگیزه تغییر.
_در نظر گرفتن نوع و محاسن تغییر.
_در نظر گرفتن معایب عدم تغییر.
_ایجاد تغییرات جزئی در رفتار و افکار و نگرش.
_بصورت فعال رفتار جدید را دنبال کردن.
_استمرار بخشیدن مداوم به رفتار تغییر کرده با کمک گیری از تقویتهای درونی و محیطی.
۱3. ایجاد تغییر نگرش نسبت به باورهای غلط در مورد انواع خدمات سلامتی که مطلوب است ولی مورد پذیرش عموم نیست. مثل نگرش افراطی نسبت به مضرات دارو و یا نگرش منفی نسبت به روان‌درمانی.
۱4. آموزشهای عمومی در مورد مضرات استفاده از انواع دخانیات و مواد مخدر و نوشیدن الکل و سودمندی ترک این مواد و ایضا آموزش چگونگی استفاده از وسایل جلوگیری.
۱5. ایجاد و ارائه الگوهای موفق انسانی و رسانه‌ای در این مسیر برای عموم جامعه.
۱6. تلاش در درک بهتر، عمیقتر و صحیح‌تر از معنای زندگی و رسیدن به نوعی معنویت به دور از جهل و خرافات که تحقیقات بیانگر آن است که در پیشگیری، سیر و درمان انواع بیماریهای طبی و روانی موثر است.
۱7. ارتقاء بخشیدن به سطح عزت نفس، اعتماد به نفس و امید در کلیه سطوح سنی.
۱8. نکته مهم آنکه موارد ذکر شده فوق بیشترین تاثیر را زمانی دارد که از داخل خانواده‌ها شروع و کم‌کم به محیط تعمیم یابد.
بدیهی است که مقوله سلامت جهانی بسیار گسترده‌تر از آن است که در این چند سطر بگنجد. ما در اینجا بنا به اقتضا ی روز ملی سلامت مصادف با 18 فروردین ماه به بخش کوچکی از موارد اثرگذار بر سلامت جسم و روان اشاره کردیم. امید است ارتقای سطح آگاهی آحاد جامعه بتواند در کاهش بیماریها و افزایش سلامت در تمامی ابعاد زیستن افراد جامعه موثر باشد.
